Vismigratierivier: het onzichtbare wordt zichtbaar

Elke dag rijden er duizenden voertuigen over de Afsluitdijk. Onzichtbaar voor het oog zijn de miljoenen vissen voor wie de Afsluitdijk een onmisbare schakel in hun trekroute is. Door de komst van de Vismigratierivier kunnen deze vissen weer ongestoord tussen zoet en zout zwemmen. Waar vissen weer kunnen reizen, wordt het voor automobilisten, fietsers en zeilers een nieuwe stopplaats op de Afsluitdijk. Het onzichtbare wordt er zichtbaar.

Op vier plekken bij de Vismigratierivier wordt het verhaal verteld over het leven van de vissen onder water.

Kruising van twee snelwegen

Er komt een gat dwars door de Afsluitdijk! Op deze plek ontmoeten zoet en zout elkaar. Ook als bezoeker kan je deze nieuwe verbinding beleven. Wandel langs het water door de Afsluitdijk. Hier ervaar je de kruising van twee snelwegen: die voor de auto’s en die van vissen. Silhouetten van 12 vissoorten met hun trekroutes en de afstanden die ze afleggen laten zien waarvoor de Vismigratierivier is aangelegd. Je kunt de passerende vissen ook horen! Elke vis heeft een eigen geluid dat, vermengd met het geluid van de overtrekkende auto’s en passerende wandelaars, een boeiend klankspel oplevert.

Kazematten

De kazematten van Kornwerderzand gaan weer open voor publiek. De oude Kazematten krijgen een nieuwe functie en worden ingericht met informatie over vissen en vismigratie. Samen met de coupure  vertellen de twee kazematten het verhaal van de twaalf  vissen  van de Vismigratierivier en het belang van grote ecosystemen. De noordelijke kazemat vertelt over de zout waterwereld van Waddenzee en Noordzee, de zuidelijke kazemat over de wereld van het zoete water van het IJsselmeer en de rivieren.

Landschap

Aan beide zijden van de dijk, kun je volop genieten van nieuwe natuur.  Ervaar de herstelde verbinding tussen het IJsselmeer en de Waddenzee. De Vismigratierivier is zowel een slim doordacht technisch kunstwerk als een prachtig nieuw natuurgebied waar je bij elk bezoek de rijkdom aan planten en dieren zult zien groeien. Een inspirerende plek waar natuur en cultuur hand in hand gaan.

De Vismigratierivier zelf heeft een lengte van ongeveer drie kilometer. Door deze lengte kunnen vissen geleidelijk wennen aan de overgang van zout naar zoet water en bootst daarmee de natuurlijke situatie het beste na. Dit gebeurt zonder dat er zout water uit de Waddenzee het IJsselmeer instroomt. De Vismigratierivier heeft een slingerend karakter, daardoor ontstaat er een verschil in stroomsnelheden. Zo krijgen ook zwakke zwemmers de kans om van de Waddenzee naar het IJsselmeer te trekken. Niet alle vissen zijn sterk genoeg om tegen de stroming op te kunnen zwemmen. Deze vissen kunnen zich laten meevoeren met het getij.

Veld Blije vissen

De getijdewerking van de Vismigratierivier wordt zichtbaar gemaakt door een veld Blije vissen in de rivier. De Vismigratierivier is zoals eerder gezegd niet zomaar een ‘gat’ in de dijk. Dankzij het specifieke ontwerp krijgt het water de ruimte om natuurlijk in en uit de rivier te stromen. Dit geeft ook getijdenmigranten (dit zijn vissen die afhankelijk zijn het getij om te migreren) de kans om de Afsluitdijk te passeren.

De Blije Vis is het beeldmerk van de Vismigratierivier en staat internationaal symbool voor vrije vismigratie. Het veld met Blije Vissen maakt het onzichtbare zichtbaar en is meer of minder zichtbaar met de beweging van eb en vloed. Samen vertellen ze waarom we het allemaal doen: namelijk dat vissen weer blij worden omdat ze weer heen en weer kunnen zwemmen tussen zoet en zout water, tussen Waddenzee en IJsselmeer en het Europese achterland.

Afsluitdijk Wadden Center

In maart 2018 opent het Afsluitdijk Wadden Center. Dit centrum biedt een totaalbeleving over Unesco Werelderfgoed Waddenzee, de Vismigratierivier, het IJsselmeergebied en niet te vergeten de Afsluitdijk zelf.  Ook komen in het Afsluitdijk Wadden Center vier tijdkijkers die met korte filmpjes de ontwikkeling van het landschap in de vier windrichtingen laten zien. Zo wordt de Vismigratierivier verankerd op de plek, in de tijd en in het landschap.

Beleefconcept Vismigratierivier

Bruno Doedens van SLeM, Stichting Lansdschapstheater en Meer, heeft het beleefconcept ontwikkeld in opdracht van de initiatiefnemers van de Vismigratierivier: de Waddenvereniging, It Fryske Gea, Sportvisserij Nederland, Stichting het Blauwe Hart en Vereniging Vaste Vistuigen Noord en met medewerking met alle betrokken partijen waaronder de provincie Fryslan en Rijkswaterstaat. Dit is mogelijk gemaakt door een gift van de Nationale Postcode Loterij.

Bron: Vrienden Van De Blije Vis